Aina Hoti
Drejtuese e Dhomës së Biznesit të Diasporës
Në një kohë kur bota është më e hapur se kurrë dhe mundësitë për të investuar janë të shumta, një pyetje themelore lind për secilin prej nesh: Pse të investojmë larg tokës tonë, kur kemi mundësinë të ndërtojmë diçka që mbetet trashëgimi në atdhe?
Diaspora shqiptare – jo vetëm nga Shqipëria, por edhe nga Kosova, Maqedonia e Veriut dhe të gjitha trojet tona – ka krijuar një pasuri të madhe shpirtërore, profesionale dhe ekonomike nëpër botë. Sot, më shumë se kurrë, është momenti i duhur për të kthyer një pjesë të kësaj energjie dhe suksesi në vendin nga kemi rrënjët.
Turizmi i ndërgjegjshëm: Një mundësi e artë
Turizmi shqiptar është në një moment historik zhvillimi. Vizitorët nga e gjithë bota kërkojnë sot përvoja autentike: natyrë të paprekur, tradita të ruajtura, kuzhinë të pastër, mikpritje të sinqertë. Dhe pikërisht këto vlera i gjejnë në Shqipëri, në Kosovë, në trojet tona.
Investimi në një agroturizëm familjar, një shtëpi pritëse tradicionale, një resort ekologjik, ose një qendër kulturore lokale nuk është thjesht një projekt biznesi. Është një mënyrë për të mbajtur gjallë historinë tonë, për të frymëzuar brezat e rinj, dhe për të forcuar lidhjen midis nesh dhe tokës sonë.
Më Shumë se një investim ekonomik
A ia vlen të investosh në Shqipëri?
Po, sepse këtu investon në identitetin tënd. Ndryshe nga një pasuri e ftohtë në Dubai, në Londër apo në një qytet të huaj, një shtëpi në fshatin tënd, një hotel në bregun e detit tënd, një kantinë vere në kodrat tona është një investim që mbart emocion, kujtime dhe trashëgimi.
Çdo shpenzim që bëjmë në një tokë të huaj humbet në një treg global. Çdo investim që bëjmë në vendin tonë krijon punësim, zhvillim dhe ruan shpirtin tonë kolektiv.
Çfarë duhet të bëjmë?
Të mendojmë në mënyrë të ndërgjegjshme: jo vetëm fitimin, por ndikimin afatgjatë në komunitet.
Të bashkëpunojmë: të krijojmë rrjete investimesh, jo veç projekte individuale.
Të respektojmë natyrën dhe traditën: çdo projekt duhet të jetë në harmoni me mjedisin dhe kulturën vendase.
Të ndajmë eksperiencat tona ndërkombëtare me vendin tonë: të sjellim standarde të reja, duke ruajtur thelbin tonë.
Diaspora si Investitor në Eksport dhe Promovues i Tokës Shqiptare
Diaspora jonë nuk është vetëm një investitor brenda kufijve të Shqipërisë. Ajo është një urë ekonomike që eksporton dhe promovon pasuritë e vendit tonë në çdo cep të botës. Produktet shqiptare – nga vera, vaji i ullirit, mjalti, bimët mjekësore, artizanatet, deri te shijet autentike të kuzhinës sonë – gjejnë sot rrugë drejt tregjeve ndërkombëtare falë përkushtimit të shqiptarëve që jetojnë jashtë. Çdo produkt i eksportuar është një pjesë e tokës sonë që udhëton në botë, duke dëshmuar cilësinë, historinë dhe pasurinë natyrore që kemi trashëguar.
Ky është një investim i heshtur, por me ndikim të madh: një promovim i imazhit të Shqipërisë përmes shijes, aromës dhe traditës. Dhe kjo fton një tjetër reflektim: pse të mos zgjerojmë më tej këtë lëvizje, duke u kthyer në ambasadorë të tokës sonë përmes çdo sipërmarrjeje, çdo produkti dhe çdo përvoje që ofrojmë?
“Ne nuk eksportojmë vetëm produkte. Ne eksportojmë historinë dhe shpirtin tonë.”
A ndikon diaspora shqiptare në zhvillimin e Shqipërisë? Një vështrim nga perspektiva e ekonomisë dhe turizmit
Diaspora Shqiptare, një nga asetet më të rëndësishme të kombit tonë, ka qenë gjithmonë një faktor ndikues në momente kyçe historike dhe zhvillimore për Shqipërinë. Sot, në një kohë kur globalizimi dhe lidhjet ndërkombëtare janë më të forta se kurrë, roli i saj në zhvillimin ekonomik dhe në veçanti në sektorin e turizmit kërkon një analizë të thelluar.
Diaspora si motor ekonomik
Sipas të dhënave të Bankës së Shqipërisë, remitancat nga diaspora përbëjnë një ndër burimet më të qëndrueshme të hyrjeve valutore në vend. Në dekadat e fundit, këto dërgesa kanë ndihmuar në ruajtjen e konsumit familjar dhe kanë ofruar stabilitet financiar në periudha të vështira. Megjithatë, ndikimi i diasporës shkon përtej remitancave: shumë shqiptarë të suksesshëm në botë kanë filluar të investojnë në Shqipëri, duke krijuar biznese në sektorë strategjikë si ndërtimi, shërbimet, bujqësia dhe gjithnjë e më shumë në turizëm.
Turizmi: Ura më e natyrshme e diasporës me Shqipërinë
Turizmi shqiptar është një ndër sektorët që po njeh rritje më të shpejtë, dhe diaspora ka një rol të pazëvendësueshëm në këtë zhvillim. Në disa aspekte, ajo është një ambasadore e padukshme: shqiptarët e diasporës janë shpesh të parët që prezantojnë vendin tonë tek miqtë dhe partnerët e tyre ndërkombëtarë, duke sjellë turistë të huaj në Shqipëri.
Për më tepër, shumë individë nga diaspora po investojnë drejtpërdrejt në agroturizëm, hotele të vogla boutique, restorante tradicionale dhe projekte turistike që lidhen me trashëgiminë kulturore. Këto investime jo vetëm që diversifikojnë ofertën turistike të Shqipërisë, por gjithashtu rrisin standardet e shërbimit, duke sjellë eksperienca dhe modele të suksesshme nga tregjet perëndimore.
Sfida dhe mundësi
Megjithatë, ndërsa ndikimi i diasporës është i dukshëm, ai ende nuk është maksimalisht i kanalizuar. Shumë projekte individuale hasin pengesa burokratike, mungesë të infrastrukturës së qëndrueshme dhe një mjedis ekonomik që kërkon përmirësim për tërheqjen e investimeve të huaja, përfshirë ato të diasporës.
Nga ana tjetër, kjo situatë paraqet një mundësi të madhe: nëse Shqipëria do të arrijë të ndërtojë politika më proaktive për të ndihmuar dhe strukturuar investimet e diasporës – sidomos në turizëm të qëndrueshëm dhe inovativ – ndikimi i saj do të jetë shumë më i thellë dhe afatgjatë.
Diaspora Shqiptare nuk është thjesht një ndihmës financiar; ajo është një partner strategjik për zhvillimin ekonomik të Shqipërisë, sidomos në sektorin e turizmit, ku historia, kultura dhe natyra jonë janë vlerat më të mëdha. Për ta shfrytëzuar këtë potencial, kërkohet një qasje më inteligjente: nga “vizitor sezonal”, drejt “investitor strategjik”; nga “dërgues remitancash”, drejt “ndërtues zhvillimi.”
Në fund, një Shqipëri që bashkëpunon ngushtë me diasporën e saj, jo vetëm që zhvillohet ekonomikisht, por edhe forcon identitetin dhe pozitën e saj në botë.
Një ftesë nga zemra
Kemi në dorë një mundësi të rrallë: të mos jemi vetëm vizitorë në vendin tonë, por krijues të së ardhmes së tij.
Le të mos konsumojmë energjinë dhe pasurinë tonë në vende që nuk na njohin rrënjët. Le ta mbajmë frymën tonë gjallë atje ku ka nisur historia jonë.
Një investim në Shqipëri nuk është vetëm një zgjedhje ekonomike. Është një akt dashurie. Është një rrëfim që do t’u tregojmë brezave që vijnë.
“Toka jonë nuk na harron. As ne nuk duhet ta harrojmë atë.”
